Een ‘warm bedrijf’ ben je voor élke medewerker ongeacht geslacht, culturele achtergrond, leeftijd, fysieke of mentale beperkingen, kennis … Is een teamevenement tijdens de Ramadan een goed idee? Een onthaalbrochure zonder inclusieve beelden of een video die alleen verstaanbaar is voor Nederlandstalige medewerkers? Een werkgroep rond inclusie die geen mix van medewerkers bevat? Duid iemand in de werkgroep aan die dit bewaakt.

Wil je weten hoe inclusief jouw onderneming is?

• Ga naar inclusiescan.be. Deze checklist van 90 vragen is ontwikkeld door Verso, de intersectorale werkgeversorganisatie voor Vlaamse sociale ondernemingen. Antwoorden leiden tot een rapport met sterktes, werkpunten en tips.

• Unia ontwikkelde een analyseraster dat helpt bij een professioneel standpunt, in geval van bepaalde vragen rond inclusie.

• Ook via Werkbaarwerk kan je een aantal vragen terugvinden die je organisatie uitdagen om meer inclusiever te zijn.

Inzetten op welzijn in een organisatie is nooit ‘klaar’ of ‘afgewerkt’. Voel dus geen druk om met alle pijlers onmiddellijk aan de slag te gaan. De eerste stappen zijn belangrijk, en daarna: continuïteit.

Dat betekent niet dat je mentale gezondheid binnen je bedrijf op de lange baan mag schuiven, omdat inzetten op kwaliteit of omzet dringender lijkt. Alle inspanningen voor een ‘warm bedrijf’ zullen net impact hebben op die kwaliteit en omzet. Wist je dat absenteïsme- en andere kosten met 2,39 euro dalen per euro investering in welzijn?

Zorg ervoor dat alle initiatieven - of ze nu eenmalig zijn of herhaald worden - passen binnen dezelfde set doelen, binnen jullie visie op een ‘warm bedrijf’. Kennen medewerkers dat grotere verhaal? Een eigen logo voor jullie initiatieven voor een ‘warm bedrijf’ kan daarbij interessant zijn. Zo kunnen medewerkers acties beter kaderen, zo zien ze de rode draad.

In een professionele omgeving verwijst participatie naar de actieve betrokkenheid en bijdrage van werknemers aan besluitvormingsprocessen, activiteiten en initiatieven binnen de organisatie. Het ontbreken van participatie kan leiden tot een gebrek aan draagvlak, waardoor zelfs de meest zinvolle en originele initiatieven met betrekking tot mentale gezondheid niet van de grond zullen komen. Het bevorderen van welzijn binnen een organisatie is dan ook een gedeelde verantwoordelijkheid. Elke beslissing en actie hoort op participatieve wijze tot stand te komen.

Participatie creëert niet alleen gedragenheid, maar een hogere mate van participatie maakt ook dat medewerkers zich meer ‘betrokken’ en ‘verbonden’ voelen met de organisatie. Door actief naar medewerkers te luisteren en hen mee te laten denken, voelen ze zich mede-eigenaar en voelen ze zich meer gewaardeerd en meer tevreden.  In een werkcontext is participatie essentieel voor het bevorderen van werknemersbetrokkenheid, empowerment en tevredenheid.

TIP: Neem de samenstelling van je werkgroep goed onder de loep (zie de opdracht werkgroep). Daarnaast raden we aan om in de werkgroep iemand aan te wijzen als  ‘participatiebewaker’, iemand die bewaakt of de keuzes voldoende participatief tot stand komen.

In de werkcontext kan participatie zich manifesteren op drie verschillende manieren

• Besluitvorming: Werknemers kunnen worden betrokken bij het nemen van beslissingen zelf. Dit kan bijvoorbeeld inhouden dat ze deel uitmaken van werkgroepen om beleid te ontwikkelen of dat ze worden uitgenodigd om deel te nemen aan brainstormsessies of dat ze worden betrokken om keuzes te maken tussen verschillende initiatieven

• Implementatie: Naast betrokkenheid bij de besluitvorming, kunnen werknemers ook worden betrokken bij de uitvoering en implementatie van initiatieven. Dit kan betekenen dat ze training ontvangen om bepaalde initiatieven correct te implementeren of dat ruimte wordt gegeven om feedback te geven over de praktische uitvoerbaarheid van bepaalde initiatieven.

• Feedback en Evaluatie: Werknemers worden aangemoedigd om feedback te geven over hun werkervaringen, problemen aan te kaarten en suggesties te doen voor verbetering. Dit kan via een meer formele weg plaatsvinden (bij. via de monitoringinstrumenten zoals die ook worden aangereikt in deze methodiek), maar ook informeel door open communicatie te bevorderen tussen leden van de werkgroep en medewerkers.

Inzetten op participatie zorgt voor...

• verhoogde betrokkenheid en motivatie: Studies hebben aangetoond dat werknemers die betrokken worden bij besluitvormingsprocessen en de mogelijkheid krijgen om hun stem te laten horen, over het algemeen meer betrokken en gemotiveerd zijn bij hun werk. Dit kan leiden tot hogere niveaus van arbeidstevredenheid en prestaties (Bron: Deci, E.L., & Ryan, R.M. (1985). Intrinsic motivation and self-determination in human behavior).

• verbeterde teamprestaties: Onderzoek heeft aangetoond dat teams waarin participatie wordt aangemoedigd en gecultiveerd, over het algemeen beter presteren. Dit komt omdat participatie kan leiden tot een grotere diversiteit aan ideeën, meer creativiteit en innovatie, en een groter gevoel van eigenaarschap en verantwoordelijkheid binnen het team (Bron: West, M.A. (2002). Sparkling Fountains or Stagnant Ponds: An Integrative Model of Creativity and Innovation Implementation in Work Groups).

• verhoogde tevredenheid en welzijn: Onderzoek suggereert dat werknemers die zich betrokken voelen bij besluitvorming en de mogelijkheid hebben om invloed uit te oefenen op hun werk, over het algemeen een hoger niveau van tevredenheid en welzijn ervaren. Dit kan bijdragen aan een positieve werkcultuur en het verminderen van stress en burn-out (Bron: Hackman, J.R., & Oldham, G.R. (1976). Motivation through the design of work: Test of a theory).

• betere organisatorische prestaties: Verschillende studies hebben aangetoond dat organisaties die participatie bevorderen bij het nemen van beslissingen en het implementeren van veranderingen, over het algemeen betere prestaties leveren op het gebied van productiviteit, winstgevendheid en klanttevredenheid (Bron: Lawler, E.E. (1986). High Involvement Management: Participative Strategies for Improving Organizational Performance).